Diagram relacji - czym jest i jak go stworzyć?
Jednym z narzędzi każdego nowoczesnego i idącego za trendami inżyniera jakości, czy też inżyniera procesu jest diagram relacji. Jest to stosunkowe nowe narzędzie, które zyskuje z roku na rok, coraz to nowe rzesze zwolenników. Często możemy spotkać z określeniem tożsamym – diagram zależności lub wykres współzależności przyczyn.
Samo narzędzie ma celu graficzne przedstawienie przyczyn, a zarazem ich wzajemnych powiązań dla omawianego problemu. Za pomocą diagramu relacji, możemy w podobny sposób, jak w przypadku diagramu Ishikawy, określić konkretną przyczynę powstania problemu. Niezmiernie ważna różnica pomiędzy dwoma diagramami polega na tym, że diagram relacji pozwala na powiązanie przyczyny do przyczyny, a tym samym nie następują efekekt selekcji przyczyn po kategoriach.
Zastosowanie diagramu relacji daje bardzo szerokie spektrum działania.
Diagram połączeń jest niezwykle wizualny i przystępny dla szerokiego grona odbiorców, dzięki swojej prostocie oraz estetyce. Jest to jedno z kreatywnych narzędzi zarządzania jakością, dające możliwość animacji warsztatu oraz bardzo szerokiego grona odbiorców – bez potrzeby wcześniejszego szkolenia z metody zastosowania.
Cel diagramu relacji
Celem diagramu relacji jest:
- Rozwiązanie złożonych problemów, aby ustalić ciąg przyczynowo-skutkowy – podobnie jak w przypadku diagramu Ishihawy
- Identyfikacja najistotniejszych czynników, mających wpływ na wygenerowanie problemu, określane na grafie poprzez liczbę powiązań
- Określenie natury czynnika mającego wpływ na dany problem, czy jest to konkretna zidentyfikowana przyczyna czy skutek pewnych zależności.
Etapy przygotowania diagramu zależności i połączeń
Diagram połączeń oraz diagram relacji ma to do siebie, że jest bardzo dobrze opisany w literaturze pod kątem etapów oraz kroków realizacji:
- Określenie zaistniałego problemu oraz zawiązanie grupy roboczej mającej na celu rozwiązanie omawianego problemu. Najczęściej zespół roboczy liczy od 4 do 7 osób. Dobrą praktyką jest utworzenie zespołu interdyscyplinarnego.
- Opisanie na grafie wszystkich zależności oraz powiązań przyczyn powstania danego problemu. Pomocną techniką na tym etapie jest prosta burza mózgów lub diagram pokrewieństwa.
- Przelanie swoich treści na kartki, najczęściej świetnie sprawdzają się karteczki postit. Każdy z uczestników zapisuje jedną przyczynę powstania problemu na jednej kartce. Kolejnym krokiem jest ułożenie wszystkich karteczek dookoła omawianego (zapisanego na tablicy) problemu. Tak, aby ciąg karteczek stworzył okrąg w środku, którego jest zapisany problem. Takie ułożenie sprawi, że optycznie w szybki i efektywny sposób będziemy w stanie poszukiwać związków istniejących pomiędzy danymi zagadnieniami. Przy pomocy strzałek zaznaczamy powiązania pomiędzy przyczyną, a skutkiem.
- Kolejnym krokiem jest podczas tworzenia drzewa relacji jest podjęcie działań, których celem jest analiza ilościowa zjawisk przedstawionych na grafie przy pomocy połączeń. Analiza powinna opierać się na wszystkich rozrysowanych połączeniach i zależnościach.
- Przy pomocy przebiegu strzałek należy utworzyć diagram połączeń i wskazać główne przyczyny lub czynniki które miały wpływ na wygenerowanie omawianego problemu. Tak zidentyfikowane czynniki należy umieścić
w macierzy (tabeli) sugerując sie m.in liczbą połączeń. - Ostatnim etapem tworzenia diagramu relacji jest selekcja czynników, które były przedmiotem analizy. Sama klasyfikacja powinna opierać się na liczbie zdobytych punktów. Sytuacja kiedy dany czynnik uzyskał najwyższą liczbę punktów przemawia za stwierdzeniem, że właśnie tym czynnikiem, jako pierwszym powinniśmy się zająć za pomocą diagramu połączeń w pierwszej kolejnych w celu wyeliminowania omawianego podczas analizy problemu.
Najczęstsze przykłady diagramów
Wyróżniamy kilka rodzajów diagramów oraz typów diagramów. Poniżej podajemy najczęściej stosowane:
- Diagram prosty inaczej zwany również jako diagram zależności,
Schemat prostego diagramu relacji:
- Diagram ukierunkowany,
Schemat diagramu ukierunkowanego:
- Diagram scentralizowany
Schemat diagramu scentralizowanego:
W przypadku diagramów połączeń obserwujemy szerokie zastosowane narzędzia
w dużej złożoności omawianych problemów. Diagram relacji umożliwia ustalenie prawidłowej sekwencji realizowanych działań. Przewagą diagramu relacji nad diagramem Ishikawy jest możliwość ustalenia, czy badany problem jest skutkiem,
czy przyczyną zaistniałą w analizowanym procesie.
Jeśli zainteresował Cię temat opisujący zagadnienie diagramu relacji, zapraszamy Cię do przeczytania pozostałych artykułów, na których m.in. dowiesz się jak wprowadzić i rozwinąć system zgłaszania pomysłów, który zwiększy Twoją efektywność.
https://leanpartner.pl/system-sugestii-pracowniczych-kaizen/
Nasz autorski system sugestii funkcjonuje w szeregu organizacji, zarówno tych produkcyjnych jak i usługowych.
Zapraszamy do kontaktu.
