SMED - skrócenie czasu przezbrojenia maszyn i urządzeń
SMED (ang. Single Minute Exchange of Die) to metoda redukcji czasu operacji służąca, w szczególności do skrócenia czasu przezbrajania maszyn i urządzeń produkcyjnych.
Celem metody przezbrojenia SMED jest zmniejszenie skrócenie czasu potrzebnego na przezbrojenie maszyny, aby móc szybciej przejść do produkcji nowego wyrobu lub zmienić parametry produkowanych elementów (zmiana składu, szczególnych wymiarów).
Shigeo Shingo – Twórca SMED pracując w Toyota Motor Company wyznaczył sobie cel mający skutkować skróceniem czasu trwania przezbrojenia 1 – tonowej prasy używanej w tłoczni. Czas podczas wstępnej obserwacji procesu wynosił 4 godziny.
Po okresie systematycznych analiz i usprawnień (pół roku) pracy udało się zredukować ten czas do 19 minut. Kolejne działania twórcy systemu SMED w oparciu o opracowane metody przyniosły ponownie krótszy czas przezbrojenia wynoszący około 3 minuty.
Proces skracania przezbrojeń jest szczególnie przydatny w przypadku maszyn, które wymagają częstych przezbrojeń. Dzięki zastosowaniu SMED, można zwiększyć wydajność produkcji i zmniejszyć koszty oraz skrócić czas postoju maszyny. Skrócenie czasu przezbrajania pozwala na lepsze wykorzystanie maszyn i urządzeń produkcyjnych – widać to wprost we wskaźniku OEE.
SMED opiera się na założeniu, że istnieją dwa rodzaje czynności: czynności wewnętrzne i czynności zewnętrzne.
- Czynności wewnętrzne to te, które muszą być wykonane po zatrzymaniu linii
lub gniazda produkcyjnej np. wymiana narzędzi lub form produkcyjnych. - Czynności zewnętrzne to wszystkie operacje, które można wykonywać podczas pracy urządzenia lub linii np. przygotowywanie narzędzi i form do wymiany.
Celem SMED jest zamiana jak największej liczby czynności wewnętrznych na czynności zewnętrzne, co pozwala skrócić proces przezbrojenia maszyny. Można to osiągnąć poprzez optymalizację procesu przezbrojenia, lepsze zaplanowanie pracy oraz stosowanie narzędzi i technik ułatwiających wymianę narzędzi i form.
Można sobie zadać pytanie – dlaczego nie automatyzacja tylko zamiana czynności z wewnętrznych na zewnętrzne?
Dwa powody:
1. Pieniądze
2. Standaryzacja – dopiero potem automatyzacja. Dlaczego?
Bez standaryzacji można zautomatyzować marnotrawstwo.
Proces SMED składa się z kilku etapów:
- Identyfikacji czynności związanych z przezbrojeniem maszyny.
- Podziału czynności na te, które muszą być wykonywane podczas przezbrojenia (np. wymiana narzędzi), oraz te, które mogą być wykonane przed lub po przezbrojeniu (np. mycie maszyny). Czynności te określamy jako operację zewnętrzne oraz operacje wewnętrzne.
- Eliminacji lub zminimalizowaniu czynności, które nie są bezpośrednio związane z procesem produkcyjnym. Wszelkiego rodzaju marnotrawstw zidentyfikowanych podczas obserwacji procesu.
- Optymalizacji pozostałych czynności tak, aby były wykonywane jak najszybciej i jak najsprawniej.
- Stosowanie standardów i procedur w celu zapewnienia sprawnego przezbrojenia maszyny.
Realizacja procesu przezbrojenia może być wprowadzona w życie, zarówno w małych, jak i dużych zakładach produkcyjnych. Zazwyczaj w większości zakładów podczas obserwacji napotkamy na długie czasy przezbrojenia i potenał do skrócenia czasu.
Proces redukcji czasu przezbrojeń, rozdzielenia wewnętrznych oraz zewnętrznych operacji przezbrojenia, może być stosowany w różnych branżach. Wymaga jednak dokładnej analizy procesu operacji wewnętrznych i zastosowania odpowiednich narzędzi oraz technik, aby osiągnąć pożądane efekty przebiegu przezbrojenia.
Opis metody SMED
Metoda SMED opiera się na poszczególnych krokach procesu przezbrojenia , które należy przejść, aby skutecznie zredukować czas przezbrojenia linii.
Oto krótki opis wdrożenia metody SMED – Etapy metodyki SMED:
- Określenie celu: Pierwszym krokiem jest ustalenie, jaki jest cel stosowania SMED. Może to być np. skrócenie czasu przezbrojenia linii produkcyjnej, zwiększenie wydajności produkcji lub zwiększenie elastyczności linii.
- Analiza stanu obecnego: Kolejnym krokiem jest dokładna analiza stanu obecnego przezbrojenia linii produkcyjnej. Należy zidentyfikować wszystkie czynności związane z przezbrojeniem i określić, które z nich są czynnościami wewnętrznymi (muszą być wykonane po zatrzymaniu linii) i które są czynnościami zewnętrznymi (można je wykonywać podczas pracy linii).
- Optymalizacja procesu: Kolejnym krokiem jest optymalizacja czasu trwania procesu przezbrojenia linii. Można to osiągnąć poprzez lepsze zaplanowanie pracy oraz stosowanie narzędzi i technik ułatwiających wymianę narzędzi i form.
- Testowanie nowego procesu – wykonania przezbrojenia: Po zoptymalizowaniu procesu należy przeprowadzić testy nowego procesu, aby sprawdzić, czy rzeczywiście skrócił się czas przezbrojenia linii.
- Wprowadzenie zmian: Jeśli testy wykazują, że nowy proces jest skuteczny, należy wprowadzić go na stałe w organizacji. Standaryzacja procesów.
- Ciągłe doskonalenie: Ostatnim krokiem jest ciągłe doskonalenie procesu przezbrojenia linii. Należy regularnie monitorować proces i szukać sposobów na dalsze skrócenie czasu przezbrojenia.
Pamiętaj, aby metoda SMED była skuteczna, należy przeprowadzić dokładną analizę procesu przezbrojenia bazując na rzeczywistym czasie przezbrojenia i zastosować odpowiednie narzędzia oraz techniki optymalizacyjne. Tylko wtedy możliwe jest skuteczne skrócenie czasu przezbrojenia linii i osiągnięcie pożądanych efektów czasu cyklu pracy optymalizowanej linii, maszyny, lub gniazda.
Techniki optymalizacyjne pozwalające na szybkie przezbrojenia oraz efektywne przeprowadzenie warsztatu SMED
Wykres Spaghetti, inaczej zwany mapą procesu, to narzędzie stosowane podczas przeprowadzania analizy czasu przezbrojenia. Służy m.in. do prezentacji i analizy przepływu procesu produkcyjnego. Wykres spaghetti polega na rysowaniu linii łączących poszczególne etapy procesu, co pozwala na lepsze zrozumienie tego, jak poszczególne elementy współpracują ze sobą i gdzie występują marnotrawstwa lub opóźnienia na poszczególnych etapach operacji przezbrojenia.
Podczas wdrożenia SMED możemy wykorzystać wykres spaghetti, jako narzędzie do identyfikacji poszczególnych etapów procesu przezbrojenia. Wykres spaghetti pozwala na szybkie i łatwe zidentyfikowanie miejsc, gdzie występują opóźnienia lub marnotrawstwa, a także umożliwia wizualizację przepływu procesu. Posiłkując się wynikiem analizy Spaghetti możemy osiągnąć krótszy czas przezbrojenia, poprzez eliminację zbędnych ruchów.
Kolejnym narzędziem wykorzystywanym podczas realizacji wdrażania metody SMED jest narzędzie 5S. Wymienione narzędzie stosowane jest w celu poprawy efektywności i jakości pracy. Pozwala na skrócenie czasu procesu przezbrajania oraz usprawnienia przezbrojeń poprzez lepsze zorganizowanie i uporządkowanie miejsca pracy.
Do podstawowych narzędzi należy również chronometraż z wyróżnieniem czynności zewnętrznych, wewnętrznych, automatycznych, manualnych.
Jeśli zainteresowałeś się powyższym artykułem i widzisz potencjał wdrożenia metody SMED u siebie w organizacji, jest nam niezwykle miło. Zapraszamy Cię do kontaktu w celu ustalenia szczegółów oferty.
Do usłyszenia!
