Co to jest Lean Manufacturing? Definicja, metody, zasady.
Lean Manufacturing oznacza szczupłą produkcję. Określenie to się wzięło od oszczędnego gospodarowania zasobami w produkcji. W praktyce przekłada się to na skrócenie czasu realizacji produkcji, standaryzację pracy, zwiększenie jakości oraz obniżenie kosztów wytworzenia produktów w porównaniu do tradycyjnego podejścia. Składowanie materiałów w tradycyjnie zarządzanych firmach zwykle trwa tygodnie a czasem nawet i miesiące, gdzie jego przetworzenie do pożądanego produktu trwa minuty lub godziny. Celem szczupłego zarządzania produkcją jest ograniczenie marnotrawstwa zasobów. Lean Manufacturing stawia na jak najbardziej maksymalne wykorzystanie potencjału miejsca pracy, maszyn i pracowników, przy tym nie stwarzając nadprodukcji czy składowania dużej ilości materiałów.
Te praktyki wywodzą się z fabryk przemysłowych Toyoty, której ekspansja na rynki międzynarodowe i ich świetne wyniki spopularyzowały Lean Manufacturing. U podstawy tej idei leży rozwój i ciągłe doskonalenie procesów oraz pracowników na produkcji, jednocześnie eliminując marnotrawstwa (MUDA).
8 rodzajów marnotrawstwa (8 strat produkcyjnych)
1. Nadprodukcja
Nadprodukcja to najgorsze marnotrawstwo. Wiąże się z nią zbyt wczesna produkcja nadmiarowych ilości produktów, następstwem tej mudy jest zakłócanie procesu produkcyjnego. Podczas nadprodukcji tracimy materiały produkcyjne, zużywamy siłę roboczą oraz maszyny i urządzenia. Nadprodukcja wiąże się także z nadmiernym magazynowaniem, które wymaga transportu oraz procesu logistycznego, przez który tracimy pieniądze. Nadprodukcja to także zamrożony kapitał, który można przeznaczyć na coś innego.
2. Zapas materiału
Nadmierne magazynowanie materiałów jest częstym przykładem marnotrawstwa w firmach. Zamiast być korzyścią, prowadzi do wzrostu kosztów związanych z magazynowaniem, zabiera przestrzeń magazynową oraz wymaga dodatkowego wyposażenia. Zapasy to najczęściej produkty końcowe, półproduktu czy produkcja w toku. Gromadzenie zapasów wiąże się często z zatrudnieniem pracowników odpowiedzialnych za zarządzanie, transport oraz składowanie. Kolejnym problemem związanym z nadmiernym magazynowaniem jest jakość, która z czasem staje się coraz gorsza. Produkty mogą ulec zniszczeniu lub po prostu stracić datę ważności w przypadku żywności.
3. Braki produkcyjne
Braki to inaczej wadliwe produkty. Braki wymagają poprawek, naprawy lub w najgorszym przypadku złomowania. Na wszystkie te czynności tracimy czas, pieniądze, materiały oraz miejsce w magazynie. Wytwarzanie wad ma wpływ na niezadowolenia klienta, który zgłasza reklamacje. Warto wspomnieć, że braki wiążą się często z zatrzymaniem linii. Wstrzymanie procesu kosztuje nas często kilkanaście/kilkadziesiąt tysięcy złotych dziennie.
4. Oczekiwanie (marnotrawstwo czasu)
Kolejną mudą jest oczekiwanie na m.in. ludzi, maszyny, narzędzia, materiały, informacje czy instrukcje potrzebne do wykonania pracy. Poza produkcją, np. w administracji czy sprzedaży mudą jest oczekiwanie na pozwolenia, ostateczne decyzje, kolejki czy zaświadczenia.
5. Zbędny transport (marnotrawstwo w logistyce)
Niepotrzebne transportowanie produktów czy materiałów wewnątrz organizacji lub poza nią wiąże się z kosztami, tracimy pieniądze na pojazdy oraz dodatkowych pracowników oraz czas, który można byłoby wykorzystać przy tworzeniu kolejnych produktów. Dodatkowy transport naraża nas również na uszkodzenie lub zniszczenie produktów.
6. Nadmierne przetwarzanie
Ta muda wiąże się z czynnościami, które nie są konieczne do wytworzenia produktu lub wykonania usługi. Nadmierne przetwarzanie to także wykorzystywanie maszyn, technologii oraz narzędzi, które można byłoby zastąpić tańszymi oraz prostszymi. Przykładem tego typu mudy są także niepotrzebne spotkania kontrolne, dokumenty czy zaświadczenia.
7. Zbędny ruch
Źle zaprojektowane stanowiska, brak organizacji pracy to kolejna muda. Każda zbędna czynność (chodzenie, schylanie się, sięganie po przedmioty) wiąże się z dodatkowym wysiłkiem fizycznym, który po dłuższym czasie daje o sobie znać.
8. Dodatkowy typ marnotrawstwa
Ostatnią, dodatkową mudą jest niewykorzystany potencjał pracowników. Wiąże się ona z negowaniem pomysłów oraz kreatywności zespołu. Błędem jest także zlecanie pracy poniżej kompetencji pracownika. Tego typu muda pojawia się w myśleniu kierowników, którzy myślą, że zawsze mają rację.
Rodzaje marnotrawstwa, strat (mudy)
Marnotrawstwo pierwszego typu (muda pierwszego typu)
Wszystkie czynności niedodające wartości, które ciężko wyeliminować, gdyż są wymuszone przez proces lub technologię.
Marnotrawstwo drugiego typu (muda drugiego typu)
Marnotrawstwo, które powinno zostać jak najszybciej wyeliminowane. Tego typu muda nie jest wymuszona przez żaden proces oraz jest łatwa do eliminacji.
Czy warto wprowadzać Lean Manufacturing?
Wprowadzając Lean Manufacturing stawiamy na zwiększenie wydajności danej firmy przy jednoczesnym poprawieniu jakości niższym kosztem. Zmniejszając zapasy uwalniamy zgromadzony w nich kapitał zaoszczędzając przy tym pieniądze, które przeznaczone byłyby na magazynowanie ich. Tym sposobem ograniczamy powierzchnie oraz czas wytworzenia pożądanego produktu. Wdrożenie zasad Lean również prowadzą do poprawy przepływu informacji w przedsiębiorstwie.
Lean Manufacturing a Lean Management
Lean Management to rozszerzenie podejścia Lean Manufacturing o wprowadzanie nowych rozwiązań nie tylko na produkcji, ale także do innych branż. Głównie poszerzaną metodą jest filozofia Kaizen, która pozwala na zwiększenie efektywności pracy oraz przeprowadzanych w niej działań.
